Kind met koorts, wat kun je doen?
Een kind met koorts en de thermometer schiet door naar 39.2… Ieks! Hangerig, huilerig en een warm koppie met rode wangetjes. Kind met koorts is nooit fijn, zeker niet als het zo onverwachts gebeurt. Maar geen paniek, in veel gevallen is het onschuldig.
Wat nu?
Een kind met koorts komt veel voor. Wist je dat de lichaamstemperatuur van je kind al stijgt bij geringste inspanning of flinke huilbui? In principe kan dit weinig kwaad. Daarnaast is koorts een normale reactie op een infectie, denk aan verkoudheid of griepje. Ik heb de thermometer bij beide kids regelmatig in korte tijd van 38.2 naar 39.4 zien springen. En gelukkig ook net zo gauw weer zien zakken. Tuurlijk maak je je dan even zorgen, want een kind met koorts, waar komt die verhoging nou weer door?! Wat ligt er op de loer of heeft je kleine al onder de leden? De ‘standaard’ is dat een kind met koorts 5 gedurende dagen niet veel kwaad kan, dat is vanaf een temperatuur van 38 graden of hoger. Daarna niet gezakt? Trek dan aan de bel bij je huisarts, zeker als je kind jonger is dan 3 maanden en koorts krijgt. Wacht dan niet af maar neem gelijk even contact op.
Ken je de producten van donttellmum al?
donttellmum is het eerste zelfzorgmerk voor baby’s en kinderen van 0 tot 12 jaar met bewezen effectieve oplossingen voor onder meer jeuk bij eczeem en waterpokken
Wat is koorts?
Koorts komt dus heel veel voor bij kids, vooral onder de 5 jaar. Als de lichaamstemperatuur 38 graden of hoger is, spreken we van koorts.
Koorts is in feite een reactie van het lichaam op een ongewenste indringer in de vorm van een infectie of ontsteking en een signaal dat afweerstoffen worden aangemaakt. De temperatuur kan oplopen tot 40 – 41 graden, maar dat is gelukkig niet schadelijk.
Hoe herken je kind met koorts?
Je kleine vertoont vaak voorafgaand aan de koortsontwikkeling suffig gedrag, wordt wat hangerig en huilerig, wil niets eten, kortom is een beetje uit zijn doen. De wangetjes en de oortjes kleuren al wat roder en dan is het vaak slechts een kwestie van tijd.
Om zeker te weten dat er sprake is van koorts meet je de temperatuur van het lichaam.
Hoe meet je de temperatuur bij een kind met koorts?
De meest betrouwbare manier van meten is via de anus, het poepgaatje.
Een oorthermometer is minder betrouwbaar en daarnaast niet bruikbaar bij kindjes jonger dan 3 maanden. Eénmaal per dag de temperatuur meten is voldoende bij een kind dat niet heel erg ziek is. En je kunt stoppen met meten als je het idee hebt dat je kind zich niet meer ziek voelt.
Hoe hoog?
In de avond gaat de lichaamstemperatuur altijd iets omhoog, óók bij kinderen met koorts. Wanneer er sprake is van een infectie dan kan de temperatuur oplopen tot 40 of 41 graden. Daar schrik je misschien wel even van maar, dat kan geen kwaad! Koorts is namelijk niet schadelijk voor het lichaam of de hersenen. Zolang het lichaam de warmte kwijt kan, komt de temperatuur zelden tot boven de 41 graden.
En de hoogte van de koorts zegt op zich weinig over de ernst van de ziekte. Houdt daarom altijd andere verschijnselen in de gaten om in te schatten of je kleintje erg ziek is. Zoals gedrag, suffig zijn, eetlust, willen drinken, overgeven etcetera. Je hoeft dus niet telkens te gaan meten.
Hoe lang?
Koorts kan enkele dagen aanhouden. En de duur van de koorts duurt zegt op zich weinig over de ernst van de ziekte. Zodra het lichaam de infectie overwonnen heeft, daalt de temperatuur weer!
Hoe ontstaat koorts?
Tja, heb je ze weer: een virus-of bacteriële infectie. Meestal is het een onschuldige variant zoals een verkoudheid met wat keelpijn en hoesten bijvoorbeeld die de koorts veroorzaakt. En de koorts is daarmee een normale reactie van het lichaam om de strijd met een virus of infectie aan te gaan. Waarschijnlijk helpt de koorts de infectie te bestrijden, omdat bij een hogere temperatuur het lichaam meer afweerstoffen aanmaakt tegen virussen en bacteriën.
Koorts kan ook door een infectie met bacteriën worden veroorzaakt.
En soms kan koorts ook een teken zijn van een ernstige infectie. Bijvoorbeeld een longontsteking of hersenvliesontsteking. Maar dat komt gelukkig, veel minder vaak voor.
Koorts kan daarnaast ook ontstaan als gevolg van een prik op het consultatiebureau.Het lichaam reageert daarop door afweerstoffen aan te maken, net als bij een infectie. De meeste prikken kunnen de eerste 2 dagen koorts geven.
Let op: bij BMR prik ontstaat de koorts soms na 5 tot 12 dagen.
Mums advies
Zoals gezegd, een kind met koorts kan in principe geen kwaad, maar het is zeker niet fijn. Om het je kleine zo “aangenaam” mogelijk te maken, kun je het volgende doen:
- Zorg dat je kind voldoende drinkt. Door de verhoging en het zweten verliest je kleine veel vocht. Drinken of een waterijsje is het devies.
- Zorg ervoor dat het niet te warm is in de kamer van je kind én dat je hem niet te warm aankleedt. Het is heel belangrijk dat het lichaam zijn warmte kwijt kan. Ook wanneer het winter is, ga dan niet extra instoppen met een warmer dekentje omdat je denkt dat je kleine het koud krijgt.
- Zorg dat je kindje voldoende rust. Ik ben niet van de clichés, maar wel van deze: slaap is het beste medicijn!
Dat wil niet zeggen dat het de hele dag in bed moet, maar voorkom iedere vorm van inspanning, dat is namelijk uit den boze. - Laat je kleintje niet alleen, ook niet voor een snelle boodschap om de hoek wanneer het slaapt maar zorg ervoor dat er altijd iemand thuis is die regelmatig kijkt hoe het er mee gaat. In sommige gevallen kan koorts zich ontwikkelen tot een koortsstuip. Bij het aanzicht van een koortsstuip is het heel begrijpelijk dat je schrikt maar blijf vooral rustig. Het lichaam van je kindje verstijft namelijk en gaat ineens schokken en trekken met de armen en benen. Een koortsstuip kan zelden kwaad maar dit is wat je dan moet doen:
- Maak met een vinger de mond van je kind leeg.
- Leg je kind op de zij.
- Zorg dat je kind niet kan vallen of zich kan stoten of bezeren.
- Bel dan direct je huisarts.
Alleen koorts zonder andere verschijnselen?
Heeft je kleine alleen koorts zonder andere klachten zoals bijvoorbeeld hoesten, snottierigheid, oorpijn of diarree? Bel dan je huisarts. Het kan namelijk iets zijn wat je op het blote oog niet direct ziet of opmerkelijke klachten geeft, zoals een blaasontsteking.
Verzorgen van koorts
De koorts willen verlagen is eigenlijk niet nodig. Al hebben ouders, ook ik, van nature de neiging om iets te willen geven zoals paracetamol. Om het ongemak te verkleinen, ervoor te zorgen dat je kleine goed de nacht doorkomt. Heel logisch maar in alle eerlijkheid, het is vaak ook vanuit onszelf gedacht versus het kind. De koorts kan namelijk geen kwaad en helpt juist om de infectie te voorkomen.
Geef paracetamol alleen bij koorts met pijn. Dus wanneer je het idee hebt dat je kind zich erg ziek voelt. Pijn heeft of slecht drinkt. Vaak gaat het na een half uurtje dan wel wat beter, soms krijgen ze een enorme opleving. En in sommige gevallen gaat de koorts ook niet omlaag. Dit hoeft ook niet, paracetamol geef je namelijk alleen om eventuele pijntjes weg te nemen, niet om koorts te verlagen. Lees voor gebruik altijd de bijsluiter.
Hoe verder met koorts?
Neem direct contact op met je huisarts of de huisartsenpost als je kleine met koorts:
- Jonger is dan 3 maanden
- Een hart- of longziekte heeft
- Diabetes mellitus heeft
- Medicijnen gebruikt die de weerstand verminderen
- Minder weerstand heeft door het syndroom van Down
- In de afgelopen 4 weken in het buitenland (subtropen) is geweest.
Deze kindjes hebben een grotere kans om erg ziek te worden bij een infectie. De huisarts zal je kind dan wel willen onderzoeken, óók als het (nog) géén andere ziekteverschijnselen heeft.
Neem óók contact op met je huisarts:
- Als je kleine al 5 dagen koorts heeft;
- Als je kind met koorts een prik van het consultatiebureau heeft gemist. Dit in verband met de kans op een kinderziekte die ernstig kan verlopen.
Voor alle kinderen met koorts geldt:
Neem direct contact op met uw huisarts of de huisartsenpost als je kind met koorts een van de volgende alarmverschijnselen heeft:
- Je krijgt je kindje niet makkelijk wakker of het is suf;
- Je kleine kreunt of blijft huilen en is ontroostbaar;
- Het is benauwd of ademt anders (sneller, piept, ademt hoorbaar en kwijlt, of ademt korte periodes niet);
- Je kind krijgt en bleek-grauwe of vlekkerige huidskleur of blauwe lippen;
- Het krijgt rode vlekjes waarvan de kleur niet verbleekt als je erop drukt (op de romp, armen, benen of het oogslijmvlies);
- Je kleine wordt in korte tijd steeds zieker (is anders ziek dan je van je kind gewend bent);
- Je kind wordt zieker geeft steeds over (meerdere keren per uur; met of zonder diarree);
- Het drinkt veel minder dan normaal (minder dan de helft van wat het normaal drinkt);
- Je kleine heeft een halve dag niet heeft geplast of geen natte luier heeft gehad;
- Ineens gaat je kind met armen en benen schokken of krijgt trekkingen (koortsstuip);
- Het heeft een gezwollen arm, been of gewricht dat het niet goed kan gebruiken;
- Je kleine krijgt opnieuw koorts na een aantal dagen koortsvrij te zijn geweest.